Ο “Νυμφίος”, που μόλις ακούσατε, είναι ίσως από τα πιο αγαπημένα τροπάρια της Μεγάλης Εβδομάδας που διερχόμαστε. Διεγείρει ρίγη συγκινήσεων στους πιστούς που έχουν μεγαλώσει με τις Ορθόδοξες Χριστιανικές παραδόσεις. Όμορφες παιδικές αναμνήσεις ξαναζωντανεύουν στους μεγαλύτερους, που νηστεύουν για να υποδεχτούν την Ανάσταση.
Πάρτε για παράδειγμα το γλυκύτατο τροπάριο του Νυμφίου. Παραθέτω τους στίχους:
.jpg)
«Iδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός και μακάριος ο δούλος, ον ευρήσει γρηγορούντα • ανάξιος δε πάλιν ον ευρήσει ραθυμούντα. Βλέπε, ουν, ψυχή μου, μη τω ύπνω κατενεχθής, ίνα μη τω θανάτω παραδοθής και της Βασιλείας έξω κλεισθής, αλλά ανάνηψον κράζουσα: Άγιος, Άγιος, Άγιος ει ο Θεός ημών, διά της Θεοτόκου ελέησον ημάς.»
Ο Γαμπρός έρχεται ξαφνικά τα μεσάνυχτα, κι ευτυχισμένος είναι ο δούλος τον οποίο θα βρει να επαγρυπνεί. Ανάξιος όμως θα είναι εκείνος που θα βρεθεί να τεμπελιάζει. Το τροπάριο μιλάει βεβαίως για το θάνατο που έρχεται ξαφνικά στον καθένα, και κάποιους τους πιάνει σε πνευματικό ύπνο. Αυτοί, λέει, θα παραδοθούν στον αιώνιο θάνατο και θα κλειστούν έξω της βασιλείας. Γι’ αυτό λοιπόν, η ψυχή ας μετανοήσει, κράζοντας Άγιος ο Θεός, και ζητώντας έλεος δια της Θεοτόκου!
Κατ’ αρχήν ας σταθώ στο τελευταίο, στο “δια της Θεοτόκου ελέησον ημάς”. Ερωτώ τον καλόπιστο θρησκευόμενο: Ο Θεός δε θέλει να ελεήσει, ή μήπως δε μπορεί να ελεήσει μόνος του; Χρειάζεται τη μεσολάβηση της Θεοτόκου για να τον πείσει να ελεήσει; Και τι σημαίνει έλεος; Μήπως σημαίνει ότι με τη μεσολάβηση της Θεοτόκου και οι ραθυμούντες και αμετανόητοι θα εισέλθουν στη Βασιλεία; Μα ήδη έχουν χαρακτηριστεί ανάξιοι της Βασιλείας.
Το άλλο που με ενοχλεί είναι ο χαρακτηρισμός του “δούλου”. Δηλαδή ο Θεός μας δημιούργησε για να μας έχει “δούλους”; Σας αρέσει ο τίτλος του “δούλου”; Σας αρέσει να νιώθετε ότι ζείτε υπό καθεστώς δουλείας και φόβου; Λυπάμαι που θα σας στενοχωρήσω, αλλά αυτή η δουλικότητα της Ορθοδοξίας και το πολύ Κύριε Ελέησον δεν βοηθούν την υγιή ανάπτυξη της πνευματικότητας αλλά απεναντίας αποτελούν πρόσκομμα. Κανένας δεν μπορεί να λειτουργήσει ως υιός όταν ο πατέρας του τον αποκαλεί δούλο. Κανένας δεν μπορεί να διαχειριστεί σωστά την κληρονομιά του πατέρα του όταν νιώθει ένας φοβισμένος δούλος. Για σκεφτείτε το αυτό. Συγκρίνετε τον τίτλο του δούλου με το εδάφιο της Παλαιάς Διαθήκης,
«Εγώ είπα, θεοί είσθε σεις και υιοί Υψίστου πάντες» (Ψαλμοί 82: 6) και αποφασίστε τι θέλετε να είστε: υιοί και θυγατέρες ή δούλοι και δούλες;
Αλλά και ο Απόστολος Παύλος το διευκρινίζει στην προς Ρωμαίους επιστολή του:
«Διότι δεν ελάβετε πνεύμα δουλείας, διά να φοβήσθε πάλιν, αλλ’ ελάβετε πνεύμα υιοθεσίας, διά του οποίου κράζομεν• Αββά, ο Πατήρ.
Αυτό το Πνεύμα συμμαρτυρεί με το πνεύμα ημών ότι είμεθα τέκνα Θεού.
Εάν δε τέκνα και κληρονόμοι, κληρονόμοι μεν Θεού, συγκληρονόμοι δε Χριστού, εάν συμπάσχομε, δια να γίνομε και συμμέτοχοι της δόξης αυτού.» (Ρωμ. 8: 15-17)
Τα πράγματα, λοιπόν, όσον αφορά τη Βίβλο, δηλαδή το θεμέλιο του Χριστιανισμού και της Ορθοδοξίας είναι ξεκάθαρα. Επομένως δεν νομιμοποιείται η Ορθοδοξία δούλους να μας ανεβάζει, δούλους να μας κατεβάζει, καταδικάζοντας τους πιστούς σε κακομοιριά, φόβο και ηττοπάθεια.
Ας δούμε, όμως, μια και τόφερε η κουβέντα, πού αλλού η Ορθοδοξία μας αποκαλεί δούλους:
Βάπτισμα:
«Βαπτίζεται ο δούλος (δούλη) του Θεού (τάδε) εις το Όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, Αμήν.»Δούλος, λοιπόν, το βρέφος, πριν προλάβει να κατανοήσει ποιος/ποια είναι!
Αρραβώνας
«Αρραβωνίζεται ο δούλος του Θεού (τάδε) τη δούλη του Θεού (τάδε) στο όνομα του πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Αμήν.»
Γάμος
«Στεφανώνεται ο δούλος του Θεού (τάδε) τη δούλη του Θεού (τάδε) στο όνομα του πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Αμήν»
Θεία Ευχαριστία
«Μεταλαμβάνει ο δούλος του Θεού (τάδε) το Σώμα και Αίμα του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν αιώνιων. Αμήν.»Ευχέλαιο
«Πάτερ Άγιε, ιατρέ των ψυχών και των σωμάτων ημών, ίασαι και τους παρόντας δούλους Σου εκ της περιεχούσης αυτούς σωματικής και ψυχικής ασθενείας.»
Νεκρώσιμη ακολουθία:
«Έτι δεόμεθα υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του κεκοιμημένου δούλου (δούλης) του Θεού (τάδε), και υπέρ του συγχωρηθήναι αυτώ (αυτή) παν πλημμέλημα εκούσιόν τε και ακούσιον.»Κατόπιν αυτών, εδραιώνεται πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η Ορθοδοξία θέλει τους πιστούς να είναι δούλοι, αντί να είναι υιοί, κληρονόμοι Θεού και συγκληρονόμοι Χριστού. Τους θέλει κακομοίρηδες, να ζητιανεύουν από το πρωί μέχρι το βράδυ έλεος, για να αποφεύγουν τις συνέπειες των πράξεών τους.
«Κύριε ελέησον, Κύριε ελέησον, Κύριε ελέησον», ψέλνει ασταμάτητα ο δούλος, προσπαθώντας ν’ αποφύγει τη νομοτέλεια που λέει πως ό,τι σπείρουμε θα θερίσουμε, κι όπως στρώσουμε θα κοιμηθούμε… Ο μόνος που μπορεί να μας ελεήσει είναι ο Εαυτός μας, όταν αποφασίσουμε να συμμορφωθούμε με τον άγραφο νόμο μέσα μας, το Λύχνο του Θεού εντός ημών. Όλα τ’ άλλα είναι παραμύθια για απροσάρμοστους.
Η καλύτερη προσευχή που δυναμώνει το πνεύμα είναι η δοξολογία. Αν μπορεί η ψυχή μας να βρίσκεται σε μια διαρκή κατάσταση ευγνωμοσύνης και ευχαριστίας, αυτό είναι το καλύτερο φάρμακο για θεραπεία κάθε νόσου, σωματικής ή ψυχικής.
«Το πνεύμα του ανθρώπου θέλει υποστηρίζει την αδυναμία αυτού• αλλά το κατατεθλιμμένο πνεύμα τις δύναται να υποφέρει;» (Παροιμίες 18:14)
«Η ευφραινομένη καρδία δίδει ευεξία ως ιατρικό• το δε κατατεθλιμμένο πνεύμα ξηραίνει τα οστά.» (Παροιμίες 17: 22)
«Όποιος δεν κρατάει το πνεύμα του, είναι σαν μια κατεδαφισμένη και ατείχιστη πόλη.» (Παροιμίες 25: 28)
Και το αμείλικτο ερώτημα είναι: θα μπορέσουν ποτέ οι Έλληνες ν’ απαλλαγούν από το δουλικό πνεύμα της Ορθοδοξίας; Ή, για να το θέσω πιο κομψά: θα μπορέσει ποτέ η Ορθοδοξία ν’ αποβάλλει το πνεύμα δουλείας από το οποίο διακατέχεται; Αυτό το δουλικό ορθόδοξο πνεύμα δεν είναι άμοιρο ευθυνών για τη σημερινή ηθική, κοινωνική και οικονομική χρεοκοπία της χώρας μας. Εκείνοι που πιστεύουν πως είναι δούλοι εύκολα θα γίνουν δούλοι, όχι βέβαια του Θεού ο οποίος δε χρειάζεται δούλους, αλλά επίγειων δυνάμεων.
