«Τέτοια ώρα τέτοια λόγια;», θα αναρωτηθούν κάποιοι διαβάζοντας τον τίτλο. «Εδώ ο κόσμος καίγεται, κι εσύ ασχολείσαι με πολεοδομικά;»
Είναι καιρός τώρα που ανέβαλα να καταπιαστώ με το θέμα αυτό, αλλά τώρα έφτασε ο κόμπος στο χτένι και δεν αντέχω να σωπαίνω άλλο.
Διαβάζοντας το δημοσίευμα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) με τίτλο «23 τρόποι εξοικονόμησης ενέργειας» και φτάνοντας στον τρόπο 19, ένιωσα θυμό να φουντώνει μέσα μου και να με ωθεί άρον-άρον να γράψω γι’ αυτά που με εξοργίζουν μπας και φτάσουν στ’ αυτιά των αρμοδίων και κάνουν κάτι, έστω τώρα που τους έχει πιάσει πρεμούρα για εξοικονόμηση ενέργειας.
Τι προτείνει λοιπόν ο τρόπος 19; Να εγκαταστήσουμε ηλιακό θερμοσίφωνα!
Θα μου πείτε τι κακό βρίσκεις σε αυτό; Κανένα κακό. Μάλιστα είναι σωστό και άγιο διότι ο ηλιακός εξοικονομεί όχι μόνο ενέργεια αλλά και χρήμα στην τσέπη του καταναλωτή. Πού είναι το πρόβλημα όμως;
Το πρόβλημα είναι ότι σε πολλές νεότερες πολυκατοικίες οι εργολάβοι-κατασκευαστές έχουν καλύψει 100% τις ταράτσες με κεραμοσκεπείς σοφίτες και δεν υπάρχει πρόσβαση και χώρος όχι μόνο για ηλιακό αλλά ούτε για ν’ απλώσει κάποιος τα πλυμένα ρούχα ώστε να μην χρησιμοποιεί – αν έχει – το στεγνωτήριο. Και τι κάνει το κράτος για όλα αυτά; Όχι μόνο κάνει τα στραβά μάτια αλλά τις νομιμοποιεί κιόλας. Έχει μάλιστα συντάξει ειδικό πολυδαίδαλο νόμο για τις σοφίτες (ν. 4067/2012) ώστε οι άπληστοι εργολάβοι να μπορούν νόμιμα να καλύπτουν όλες τις ταράτσες.
Πού να βάλει, λοιπόν, ο ιδιοκτήτης διαμερίσματος τον ηλιακό για να εξοικονομήσει ενέργεια και χρήμα; Αντιμετωπίζω η ίδια αυτό το πρόβλημα σε διαμέρισμά μου και εναγωνίως καλώ τους αρμοδίους να βρουν λύση για όλους όσοι αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα με μένα. Τώρα με την κρίση ενέργειας, τώρα είναι η ώρα για κατεπείγουσα τροπολογία που να δίνει εφικτή βιώσιμη λύση στο υπάρχον πρόβλημα και να απαγορεύει στο εξής την πλήρη κάλυψη κοινόχρηστης ταράτσας πολυκατοικίας με σοφίτες.
Ας έρθουμε τώρα σε ένα άλλο πολεοδομικό έγκλημα χωρίς τιμωρία: τους λεγόμενους ημιυπαίθριους που νομιμοποιούνται (“τακτοποιούνται”) παράνομα, καθ’ έξη και κατ’ εξακολούθηση από την εκμαυλίστρια Πολιτεία για εισπρακτικούς και ψηφοθηρικούς λόγους. Παλιότερα δεν είχαν επινοηθεί οι ημιυπαίθριοι. Το ποσοστό κάλυψης ενός οικοπέδου ήταν καθορισμένο και έπρεπε να τηρηθεί αυστηρά. Δεν υπήρχαν τα παραθυράκια των δήθεν ημιυπαίθριων.
Ο Πολεοδομικός Κανονισμός του 1985 θεσμοθέτησε την κατασκευή των ημιυπαίθριων όπου στο άρθρο 2, παράγραφος 32, ορίζεται ο ημιυπαίθριος ως εξής: «Ηµιυπαίθριος χώρος είναι ο στεγασµένος χώρος του κτιρίου, του οποίου η µία τουλάχιστον πλευρά είναι ανοιχτή προς τον κοινόχρηστο χώρο ή τους ακάλυπτους χώρους του οικοπέδου που δεν προσµετρώνται στην κάλυψη και οι υπόλοιπες πλευρές του ορίζονται από τοίχους ή κατακόρυφα φέροντα ή µη στοιχεία και χρησιµοποιείται για τη µετακίνηση ή προσωρινή παραµονή ανθρώπων».
Όπως ήταν αναμενόμενο, ο νόμος αυτός άνοιξε την όρεξη των εργολάβων και μπήκαν στον πειρασμό να κλείσουν στη ζούλα τους ημιυπαίθριους και να τους κάνουν κανονικά δωμάτια, αυξάνοντας έτσι την επιφάνεια των προς πώληση διαμερισμάτων και τα κέρδη τους, και επί της ουσίας αυξάνοντας τον συντελεστή κάλυψης του οικοπέδου.
Η πρακτική αυτή παγιώθηκε από τους εργολάβους, οι οποίοι ήταν σίγουροι ότι η Πολιτεία όχι μόνο θα έκανε τα στραβά μάτια και δεν θα τους κατεδάφιζε αλλά στο μέλλον θα τους νομιμοποιούσε κι όλα. Όπερ και εγένετο! Το 2009 τους “τακτοποίησε” με νόμο!
Στην Ελλάδα ζούμε βρε αδελφέ, γιατί εκπλήσσεσαι; Εδώ ως επί το πλείστον οι παρανομίες όχι μόνο δεν τιμωρούνται αλλά και ανταμείβονται. Χιλιάδες τα θλιβερά παραδείγματα.
Έλα όμως που η συγκεκριμένη και εκ των υστέρων νομιμοποιημένη (με το αζημίωτο από το κράτος) αυθαιρεσία σε κάθε πολυκατοικία έχει και σοβαρές παρενέργειες, δημιουργώντας κερδισμένους και χαμένους;
Ας πάρουμε το παράδειγμα του διαμερίσματός μου στο οποίο αναφέρθηκα πιο πάνω. Υπάρχουν κάποιοι ιδιοκτήτες που τα διαμερίσματά τους έχουν “τακτοποιημένους” ημιυπαίθριους (οι κερδισμένοι) και άλλοι των οποίων τα διαμερίσματα δεν έχουν ούτε ένα τετραγωνικό ημιυπαίθριου (οι χαμένοι).
Αναφέρθηκα σε κερδισμένους και χαμένους διότι ο Κανονισμός της Πολυκατοικίας υπογράφεται πριν από τη νομιμοποίηση (τακτοποίηση) των κλειστών ημιυπαίθριων. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο έχων διαμέρισμα με “τακτοποιημένο” ημιυπαίθριο π.χ. 20 τ.μ. συμμετέχει σε όλες τις κοινόχρηστες δαπάνες της πολυκατοικίας με χιλιοστά που υπολογίστηκαν όχι βάσει των πραγματικών τετραγωνικών ωφέλιμου χώρου του διαμερίσματός του αλλά με 20 τετραγωνικά λιγότερα.
Έτσι στην περίπτωση της πολυκατοικίας που βρίσκεται το διαμέρισμά μου οι κερδισμένοι από πλευράς κοινόχρηστων δαπανών είναι οι έχοντες ημιυπαίθριους και οι χαμένοι είναι οι μη έχοντες. Για παράδειγμα ο ιδιοκτήτης διαμερίσματος 75 τ.μ. πληρώνει κοινόχρηστα για 63 τ.μ. Ο ακριβώς από πάνω του στον τελευταίο (τυπικό) όροφο που έχει διαμέρισμα 112 τ.μ. (12 τ.μ. ημιυπαίθριοι και 37 τ.μ. σοφίτα) πληρώνει κοινόχρηστα επίσης για 63 τ.μ.
Αυτό είναι μια κατάφωρη αδικία που δημιουργεί εντάσεις μέσα στην πολυκατοικία. Η λύση θα ήταν η αλλαγή του Κανονισμού ώστε η κατανομή των χιλιοστών για τις δαπάνες να αντικατοπτρίζει την πραγματική δομημένη επιφάνεια του κάθε διαμερίσματος. Ωστόσο, οι ωφελούμενοι εξ’ αυτής της αδικίας δεν συναινούν διότι τους συμφέρει η κατάσταση όπως είναι, ενώ για να γίνει αλλαγή Κανονισμού απαιτείται ομοφωνία.
Κατέφυγα σε συμβολαιογράφο για να ρωτήσω τι μπορεί να γίνει και η απάντηση ήταν «Τίποτα»! Υπάρχουν, μου είπε, εκατοντάδες περιπτώσεις πολυκατοικιών σε αυτή την πόλη, που οι ημιυπαίθριοι νομιμοποιήθηκαν αφού είχε συνταχθεί ο πίνακας κατανομής των δαπανών, όπου οι συνιδιοκτήτες έχουν γίνει μαλλιά κουβάρια γι’ αυτό το λόγο. Οι ζημιωμένοι απαιτούν αλλαγή Κανονισμού και οι ωφελημένοι σφυρίζουν αδιάφορα. Δεν υπάρχει, με διαβεβαίωσε η έμπειρη συμβολαιογράφος, νόμος που να υποχρεώνει τους συνιδιοκτήτες για αλλαγή του πίνακα κατανομής δαπανών μετά την “τακτοποίηση” των ημιυπαίθριων. Μόνο με συναίνεση όλων των συνιδιοκτητών μπορεί να γίνει αυτό και βεβαίως με συμβολαιογραφική πράξη όπου θα πρέπει όλοι να προσκομίσουν φορολογική ενημερότητα. Ακόμη και ένας να μην έχει, δεν μπορεί να γίνει η αλλαγή του πίνακα των χιλιοστών συμμετοχής στις δαπάνες της πολυκατοικίας.
Κατόπιν τούτων, κάνω έκκληση στους αρμόδιους – αν με διαβάζει κανείς…– να νομοθετήσουν την υποχρεωτική αλλαγή του Κανονισμού πολυκατοικιών με ημιυπαίθριους για να αποκατασταθεί η ομαλή συμβίωση και η δικαιοσύνη στις πολυκατοικίες που έχουν αυτό το πρόβλημα. Στο κάτω-κάτω θα εισπράξει και το κράτος λεφτά και θα τρίβουν τα χέρια τους από χαρά και οι συμβολαιογράφοι.
Εδώ τελειώνω για να μην σας κουράσω άλλο και ελπίζω αυτό το άρθρο να φτάσει στο αρμόδιο Υπουργείο και να φέρει αποτέλεσμα. Ακούγομαι αιθεροβάμων; Μα το έχω ξαναπεί, εγώ πιστεύω και στα θαύματα. Βάλτε κι εσείς ένα χεράκι. Προωθήστε, παρακαλώ, αυτό το άρθρο όπου νομίζετε. Ο ζητών ευρίσκει και τω κρούοντι ανοιγήσεται!
Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων.