Έλα μου ντε! Ο νεοφιλελεύθερα μεταλλαγμένος σοσιαλισμός που το έκοψε, είναι η γρήγορη απάντηση που μου έρχεται στο νου… Αυτό μάλιστα επιβεβαιώνεται κι από το σχόλιο της κριτικού λογοτεχνίας Τιτίκας Δημητρούλια, που είπε μεταξύ άλλων: «Ανάμεσα στο ρόδο και το χέρι (που το έκοψε) είναι η απόσταση ανάμεσα στην επαγγελία και τη διάψευση.» Δηλαδή η απόσταση ανάμεσα στο “λεφτά υπάρχουν” και στο “δεν υπάρχει σάλιο”, λέω εγώ…
Αν σας σοκάρει το εξώφυλλο δίπλα, μάλλον έχετε νοσηρή φαντασία. “Ποιητικό” είναι!
Παρακολουθώντας τις συζητήσεις (δηλαδή τους μονολόγους μεταξύ κωφών, κατά πως επιτάσσει η “δημοκρατία”) στη Βουλή αυτές τις μέρες μπας και βγάλω άκρη, δεν πήρα είδηση εγκαίρως το μεγαλύτερο πολιτιστικό γεγονός του 2010 που έλαβε χώρα το βράδυ της Δευτέρας 13 Δεκεμβρίου στο Μουσείο Μπενάκη. Ζητώ συγνώμη γι’ αυτό. Ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού υπεύθυνος για θέματα ΜΜΕ, κ. Τηλέμαχος Χυτήρης, παρουσίασε, λέει, τη νέα ποιητική συλλογή του με τίτλο «Τι μένει από το ρόδο».
Δεν γνωρίζω τι λένε τα λιγοστά ποιήματα της συλλογής του (το βιβλίο είναι μόλις 64 σελίδες) αλλά εμένα ο τίτλος μου δημιούργησε συνειρμούς ότι ο ποιητής θα είχε στο νου του το ξεφουμισμένο ρόδο του σοσιαλισμού, για το οποίο πίστευε ότι ευωδίαζε καμιά τριανταριά χρόνια, κι από τον οποίο πασοκοσοσιαλισμό σήμερα απέμεινε μόνο η μπόχα της βαρβαρότητας.
Πάμε πάρα κάτω. Ο πρωθυπουργός της χώρας και αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, George Papandreou, καθώς και οι υπουργοί του μας τρομοκρατούν καθημερινά τσαμπουνώντας ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο. Σ’ αυτόν τον πόλεμο, οι στρατηγοί της πρώτης γραμμής είναι προφανώς οι υπουργοί. Τώρα η απορία που μου γεννιέται είναι πώς ένας στρατηγός που υποτίθεται ότι έχει ριχτεί σ’ έναν αδυσώπητο πόλεμο για τη σωτηρία της πατρίδας, όπως μας λένε, έχει το χρόνο να γράφει και ποιήματα. Φανταστείτε ένα στρατηγό, ή έστω λοχία, ν’ αφήνει κάτω τα όπλα, όταν γύρω του γίνεται χαμός και πέφτουν κεφάλια, και να ονειροπολεί γράφοντας ποιήματα! Πώς σας φαίνεται; Υπεύθυνο; Δε νομίζω.
Τέλος πάντων, ας πάμε στην εκδήλωση προς τιμήν του ποιητή Τηλεχυτήρη. Άνθρωποι των γραμμάτων και της τέχνης ήταν εκεί για να τον τιμήσουν. Εκτός από τη σύζυγό του Μαρία Φαραντούρη, παρόντες ήταν οι Θόδωρος Αγγελόπουλος, Δημήτρης Μαρωνίτης, Κώστας Γεωργουσόπουλος, Κατερίνα Χέλμη, και άλλοι “λιγότερο επώνυμοι”, διάβασα στο Express.gr. Βλέπετε ο διαχωρισμός των πολιτών σε επώνυμους, λιγότερο επώνυμους και ανώνυμους, δεν συνιστά ρατσισμό του κερατά, γι’ αυτό και δεν στηλιτεύεται από τους αντιρατσιστές .
Ωστόσο, οι κακεντρεχείς λένε ότι οι επώνυμοι και ημιεπώνυμοι που παραβρέθηκαν εκεί δεν πήγαν για να τιμήσουν τον ποιητή ΤηλεΧυτήρη αλλά για να κολακεύσουν (γλείψιμο το λένε οι αναιδείς) τον αναπληρωτή Υπουργό Πολιτισμού μπας και τους ρίξει κάνα κοκαλάκι επιδότησης για πολιτιστικούς, φυσικά, λόγους. Λένε ακόμη ότι η ποίηση του Τηλεχυτήρη αξίζει όσο και ο σοσιαλισμός του κόμματος στο οποίο ανήκει.
Μη ζηλεύετε βρε, εσείς που δεν σκαμπάζετε από ποίηση! Ξέρετε πόσο χρήσιμη είναι η ποίηση; Τι; Δεν έχετε διαβάσει την προηγούμενη ποιητική συλλογή του υπουργού «κίτρινη σκόνη»; Καλά τόσο καθυστερημένοι είστε; Και μετά αναρωτιόμαστε γιατί η Ελλάδα έφτασε στη σημερινή εξαθλίωση. Διαβάστε ποίηση μπας και ξελαμπικάρει το μυαλό σας, βρε. Πώς είπατε; Μόλις ακούσατε τον τίτλο «κίτρινη σκόνη» γίνατε σκόνη;
Λοιπόν, ας αφήσουμε τ’ αστεία κι ας μελετήσουμε την ποιητική συλλογή του ΤηλεΧυτήρη με τίτλο: «Τι μένει από το ρόδο, το χέρι που το κόβει». Ιδιαίτερη αξία έχει το «Μικρό μανιφέστο» που βρίσκεται στο τέλος της ποιητικής συλλογής. Εκεί θα μάθουμε γιατί πρέπει να διαβάζουμε ποίηση αντί για ευαγγέλιο. Ποια ποίηση; Όποια ποίηση; Ή μόνο τη δική του; Δηλαδή ό,τι σαβούρα γράφεται σε στίχους είναι εξ ορισμού ωφέλιμη επειδή γράφεται σε στίχους; Αυτό μας λέει ο ΤηλεΧυτήρης!
Ιδού το «Μικρό μανιφέστο»:
«Να διαβάζεις ποίηση
Η ποίηση είναι το μυστικό σου
Χωρίς μυστικό τίποτα δεν είσαι
Να διαβάζεις ποίηση
Η ποίηση είναι λέξη και έξη
είναι μυθική και ηθική
Η ποίηση είναι μύηση
Με την ποίηση φτάνεις εκεί
που δεν φτάνει η γνώση
Η ποίηση είναι χαρά
είναι λύπη
είναι χαρμολύπη
Να διαβάζεις ποίηση
Να τη βλέπεις
Να την ακούς
Να τη φαντάζεσαι
Να περπατάς μαζί
Να κοιμάσαι μαζί
Να ξαγρυπνάς μαζί
Να διαβάζεις ποίηση
Με την ποίηση είσαι ελεύθερος
Γιατί ποίηση είναι ο σκύλος
δεν είναι το λουρί του
Η ποίηση δεν σταματά πουθενά
Η ποίηση πετά
Πετά στον πάνω κόσμο
Πετά στον κάτω κόσμο
Η ποίηση δεν στέκεται
Αντιστέκεται
Να διαβάζεις ποίηση
Η ποίηση διαβάζεται
δεν βιάζεται
Την ποίηση την οσμίζεσαι
Την ορέγεσαι
Τη λιμπίζεσαι
Η ποίηση είναι όμορφη
Είναι λογισμός
Και παροξυσμός
Η ποίηση είναι ψηλά
Και πιο πάνω
Και πιο ψηλά
Η ποίηση είναι έρωτας˙ Μόνο
Να διαβάζεις ποίηση
κάνει καλό.» (πηγή)
Κάτι πάει να πει εδώ ο ποιητής, κάτι θέλει να δώσει, αλλά μέσα από το τηλεχυτήριό του βγαίνει με πολλή θολούρα. Σκιρτά η ψυχή του να ενωθεί με το μυστικό μέσα του, χωρίς το οποίο δεν είναι, δεν είμαστε, τίποτα, αλλά δεν είναι σίγουρος ποιο είναι αυτό το μυστικό.
Με την ποίηση, που είναι μύηση, φτάνεις, λέει, εκεί που δεν φτάνει η γνώση. Αν μιλάει για αληθινή ποίηση, τότε συμφωνώ με τον ποιητή. Η μύηση στην υπερκόσμια ποίηση σε φέρνει στον πυρήνα της ύπαρξης, που είναι το Πνεύμα. Και τότε γνωρίζεις εκείνα που όση γνώση κι αν συγκεντρώσεις στο νου δεν θα μπορούσες να συλλάβεις. Και η εμπνευσμένη ποίηση που φέρνει γνώση, φέρνει μαζί της και χαρές και λύπες. Περισσότερες λύπες, διότι ο ποιητής λόγω ευαισθησίας απορροφάει και τον πόνο των συνανθρώπων του που υποφέρουν.
Όμως μου παραμένει η απορία: Πώς μπορεί ένας ευαίσθητος ποιητής να συμπορεύεται επί δεκαετίες με μια διεφθαρμένη εξουσία; Λέει ότι η ποίηση πετά ψηλά και δεν βιάζεται. Πώς όμως μπορεί να μη βιάζεται όταν το μυστικό μέσα του συμβιβάζεται;
«Να διαβάζεις ποίηση, κάνει καλό», μας λέει. Τελικά πόσο καλό έκανε η ποίηση στον ίδιο τον Τηλέμαχο Χυτήρη; Τουλάχιστον στην πολιτική του διαδρομή δεν το διαπιστώσαμε. Εγώ το μόνο που θυμάμαι έντονα από την πολιτική του προσφορά είναι οι ανταποκρίσεις του περί άφθονης διούρησης του Μεγάλου από το Νοσοκομείο Χέρφιλντ του Λονδίνου, το 1988. Αυτό μου έχει μείνει. Την ταραγμένη εκείνη εποχή όλοι κρεμόμαστε από τα χείλη του. Έκτοτε, ο ποιητής Τηλέμαχος Χυτήρης παρέμεινε στενός συνεργάτης του αείμνηστου ως τις τελευταίες στιγμές της ζωής του (1996). Προφανώς η εξουσία είναι πιο γλυκιά από μια ρηχή ποίηση.
Προσπαθώντας κανείς να συνδυάσει και τα δύο κάποια θα αδικήσει. Και ο ΤηλεΧυτήρης προτίμησε να αδικήσει το μυστικό μέσα του, που απ’ ό,τι φαίνεται ακόμη το ψάχνει.
Πάντως κάποιοι καλλιτέχνες που παραβρέθηκαν στην παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Τ. Χυτήρη του τα είπαν έξω από τα δόντια, σχετικά με τη σημερινή βαρβαρότητα στην οποία συμμετέχει ως υπουργός της κυβέρνησης του μνημοσύνου της εθνικής κυριαρχίας:
Παραθέτω το κείμενό τους, όπως το βρήκα εδώ:
«Κύριε υπουργέ. Εκλεκτοί φίλοι της ποίησης.
Η ποίηση ως γνωστόν “τα βάζει” αναιδώς με το ανεξήγητο.
Ανεξήγητα πράγματα: Πώς η ΝΕΤ μετατρέπεται σε χουντική ΥΕΝΕΔ; Πώς το κούρσεμα των ανθρώπων βαφτίζεται νοικοκύρεμα; Πώς το ράντισμα με φονικά χημικά 9.000 διαδηλωτών από 7.000 πραιτοριανούς στις 6 Δεκεμβρίου λέγεται αποκατάσταση της τάξης;
Πώς η φαινομενική πολυφωνία αποκρύβει μια ταξικά λογοκριμένη ενημέρωση; Πώς η κατοχική κυβέρνηση Παπανδρέου παραδίδει τα κλειδιά της χώρας στα αφεντικά της; Πώς η μείζων βαρβαρότης μπορεί να τροφοδοτεί ακόμα και την ελάσσονα ποίηση;
Πώς οι άνθρωποι “των γραμμάτων και των τεχνών” στοιχίζονται ακόμα, μοιραίοι και ευπειθείς, για να τσιμπολογήσουν από το ανεξάντλητο μνημονιακό σιτηρέσιο; Πώς η φοβική σιωπή των αμνών ακονίζει τα μαχαίρια των χασάπηδων;
Τηλεόραση. Τήλε: που σημαίνει “από μακριά”. Τηλέμαχος: αυτός που δίνει τη μάχη από μακριά για να μην υπάρχει ενημέρωση. Και μ΄ αυτόν τον τρόπο τα χεράκια παραμένουν αιωνίως τρυφερά για να πλέκουν στιχάκια.
Πώς είναι ο τίτλος του καινούργιου πονήματός σας κύριε υπουργέ; ” Τι μένει από το ρόδο”; Αφού θέλετε διακαώς να εμβαθύνετε στη φυτολογία, πολύ σύντομα θα υποχρεωθείτε να ασχοληθείτε και με ένα άλλο, συλλογικό πόνημα. Το ” πίσω έχει η αχλάδα την ουρά”.»
