By Charles Hugh Smith
November 20, 2025
Η τρέχουσα αφήγηση υποστηρίζει ότι το μεγάλο πρόβλημα που πρέπει να λύσουμε είναι η παραγωγή φθηνής ενέργειας για την τροφοδοσία κέντρων δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης. Ευτυχώς για εμάς, οι λύσεις είναι διαθέσιμες: η κατασκευή αρθρωτών πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής σε κλίμακα και η αξιοποίηση των τεράστιων αποθεμάτων φθηνού φυσικού αερίου της Βόρειας Αμερικής.
Το πρόβλημα λύθηκε! Με φθηνή ενέργεια για την τροφοδοσία όλων των κέντρων δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης, βρισκόμαστε σε μια τροχιά φανταστικής ανάπτυξης όλων των καλών πραγμάτων στη ζωή.
Ας εξετάσουμε τις υπονοούμενες υποθέσεις που κρύβονται σε αυτήν την αφήγηση.
1. Η άρρητη υπόθεση εδώ είναι ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα λύσει όλα τα προβλήματά μας επειδή είναι «έξυπνη». Αλλά αυτό υποθέτει ότι τα προβλήματα είναι διανοητικά παζλ και όχι αυτοενισχυόμενες, αυτοκαταστροφικές δομές που τροφοδοτούνται από τη διαφθορά και τα διεστραμμένα κίνητρα που είναι ενσωματωμένα στο ίδιο το σύστημα.
2. Η υπόθεση είναι ότι αν αντικαταστήσουμε τους ανθρώπινους εργάτες με εφαρμογές και ρομπότ, αυτό θα δημιουργήσει αυτόματα την Ουτοπία. Αλλά αυτό βασίζεται σε μια σειρά από αβάσιμες, μη ρεαλιστικές υποθέσεις σχετικά με την ανθρώπινη φύση και τη φύση των κοινωνικών και οικονομικών δομών.
3. Η υπόθεση είναι ότι η «ψυχαγωγία» κοιτάζοντας οθόνες όλη μέρα είναι το θεμέλιο της ανθρώπινης ολοκλήρωσης και ευτυχίας, και έτσι η απαλλαγή από την ανθρώπινη εργασία θα οδηγήσει στη Νιρβάνα. Η πραγματικότητα είναι ότι οι άνθρωποι είναι προγραμματισμένοι να βρίσκουν ολοκλήρωση σε μια σκόπιμη, ουσιαστική εργασία που εκτιμάται από τους άλλους. Το να αναζητάς «ψυχαγωγία» στις οθόνες όλη μέρα δεν είναι ολοκλήρωση, είναι εκνευριστικό και καταθλιπτικό.
Αυτή είναι η ανθρώπινη φύση με λίγα λόγια: Τα αδρανή χέρια είναι το εργαστήριο του διαβόλου.
4. Μια άλλη υπόθεση είναι ότι κάθε τεχνολογική επανάσταση δημιουργεί περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας μέσω κάποιου αιτιώδους μηχανισμού. Αλλά δεν υπάρχει νόμος της φύσης ότι η τεχνολογία αναπόφευκτα δημιουργεί περισσότερες θέσεις εργασίας από όσες καταστρέφει ή ότι οι θέσεις εργασίας που προκύπτουν είναι πιο ικανοποιητικές. Το γεγονός ότι η πρόσφατη ιστορία υποστηρίζει αυτήν την ιδέα δεν την καθιστά αιτιώδη νόμο της φύσης. Από την ίδια της τη φύση, η Τεχνητή Νοημοσύνη καταστρέφει θέσεις εργασίας ενώ δημιουργεί λίγες θέσεις εργασίας για αντικατάσταση.
Η χούφτα των κορυφαίων προγραμματιστών Τεχνητής Νοημοσύνης πληρώνεται (ή τους υπόσχονται) εκατομμύρια δολάρια. Η βιομηχανία δεν χρειάζεται περισσότερους από μια χούφτα κορυφαίων σχεδιαστών επειδή η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να δημιουργήσει τον δικό της συμβατικό κώδικα.
5. Αυτή η αφήγηση υποθέτει ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα είναι εξαιρετικά κερδοφόρα και το κίνητρο του κέρδους θα ωθήσει στην απεριόριστη επέκτασή της. Αλλά για άλλη μια φορά, δεν υπάρχουν νόμοι της φύσης ότι κάθε νέα τεχνολογία είναι αναπόφευκτα εξαιρετικά κερδοφόρα μόνο και μόνο επειδή είναι μια νέα τεχνολογία.
Εάν η προβλεπόμενη αξία χρήσης δεν υλοποιηθεί, η επένδυση στη νέα τεχνολογία είναι κακώς επενδυμένη – μια τεράστια σπατάλη κεφαλαίου που κυνηγά ένα απατηλό όνειρο. Κάποιο ποσοστό μπορεί να δημιουργήσει κάποια αξία χρήσης, αλλά αυτή η αξία χρήσης μπορεί να έχει ξεπεραστεί πολύ πριν αποδώσει η τεράστια αρχική επένδυση.
6. Ακόμα κι αν η νέα τεχνολογία συνεχίσει να επεκτείνεται, η κερδοσκοπική φούσκα μπορεί να ξεφουσκώσει κατά 80%. Αυτό είναι το μάθημα της εποχής των dot-com: το γεγονός ότι το Διαδίκτυο συνέχισε να επεκτείνεται δεν σήμαινε ότι η κερδοσκοπική φούσκα συνέχισε να φουσκώνει: η κερδοσκοπική φούσκα δεν είναι το ίδιο πράγμα με την πραγματική αξία χρήσης στον πραγματικό κόσμο.
Το Διαδίκτυο συνέχισε να επεκτείνεται ακόμη και όταν κατέρρευσε η φούσκα των μετοχών των dot-com. Με άλλα λόγια, αυτό είναι το καλύτερο σενάριο: εάν η αξία χρήσης της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι αμφισβητήσιμη, τότε οι απώλειες μπορούν να πλησιάσουν το 100%.
7. Ίσως η μεγαλύτερη υπόθεση που γίνεται είναι ότι υπάρχει κάποιος φυσικός νόμος που είναι αναπόφευκτος στην τελική υπεροχή της Τεχνητής Νοημοσύνης. Από την οπτική γωνία που παρουσιάζεται στο “Τι Χάσαμε”, η επιρροή της Τεχνητής Νοημοσύνης στα συστημικά προβλήματα είναι μηδενική, επειδή η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν μπορεί να αντιστρέψει την ηθική παρακμή και στην πραγματικότητα ενισχύει τις καταστροφικές συγκεντρώσεις κεφαλαίου και εξουσίας στα ολιγαρχικά καρτέλ.
Με άλλα λόγια, η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι μια δύναμη όχι μόνο διαταραχής (δηλαδή δημιουργικής καταστροφής) αλλά και αταξίας, καθώς οι υποστηρικτές της δεν είναι υπεύθυνοι για τις συνέπειές της, οι οποίες είναι ήδη ορατά διαβρωτικές και δυνητικά καταστροφικές.
8. Κάθε τάση και κάθε τεχνολογία φτάνει σε μια ακραία εκδοχή της αρχικής της κατάστασης. Αυτό το ακραίο μπορεί να είναι μετασχηματιστικό – αλλά όχι απαραίτητα με τον τρόπο που προβλέπουν οι υποστηρικτές. Η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει καταλύτη για την κατάρρευση, καθώς η κακή επένδυση σε τεράστια κλίμακα προκαλεί αφαίμαξη του συστήματος από κεφάλαιο, ενώ παράλληλα δημιουργεί συνέπειες που αποσταθεροποιούν ένα σύστημα που βρίσκεται ήδη στα πρόθυρα της διαταραχής λόγω ακραίων ανισοτήτων πλούτου-εισοδήματος και μη προσιτών τιμών.
Με άλλα λόγια: Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι η απόλυτη προβολή της αποδιοργανωτικής τεχνολογίας, αλλά δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι οι συνέπειές της δεν θα είναι καταλύτης για την συστημική κατάρρευση.
9. Οι υποστηρικτές της Τεχνητής Νοημοσύνης υποθέτουν ότι το κοινό είτε θα αγκαλιάσει είτε θα αναγκαστεί να αποδεχτεί την κυριαρχία της Τεχνητής Νοημοσύνης. Το γεγονός ότι θα μπορούσε να υπάρξει αντίδραση κατά της υπεροχής της Τεχνητής Νοημοσύνης, η οποία από μόνη της είναι καταλύτης για αποδιοργάνωση, οδηγώντας σε κατάρρευση, δεν εμπίπτει στην κοσμοθεωρία τους.
10. Οι τεχνοκράτες λατρεύουν να δηλώνουν νίκη επειδή τα μοντέλα τους υποδεικνύουν ότι η νίκη είναι αναπόφευκτη. Αλλά τα μοντέλα δεν είναι πραγματικότητα, καθώς πράγματα παραλείπονται από τα μοντέλα χωρίς οι κατασκευαστές μοντέλων να γνωρίζουν τι παραλείφθηκε. Οι συνέπειες δημιουργούν αποτελέσματα δεύτερης τάξης που δεν περιλαμβάνονται στις προβλέψεις.
Τα πράγματα φαίνονται πάντα υπέροχα όταν απλοποιούνται σε ένα διάγραμμα που βασίζεται σε προβλέψεις και δεδομένα που επιλέγονται για να υποστηρίξουν την κοινή αυταπάτη.
Ναι, η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι καταλύτης. Αλλά για ό,τι δεν είναι ακόμη αναγνωρίσιμο. Ας είναι, εδώ έχουμε τους υποστηρικτές της Τεχνητής Νοημοσύνης που παρουσιάζουν τη δική τους εκδοχή των “Five O’Clock Follies.“
Μετάφραση από τη Μαρία Σεφέρου
Για τα βιβλία του Charles Hugh Smith δείτε ολόκληρο το άρθρο στα Αγγλικά.
Tags: AI, Charles Hugh Smith, ανάπτυξη, κατάρρευση, τεχνητή νοημοσύνη, τεχνολογική επανάσταση
